Janusz Grobicki: Czy masz prawo do publikacji w mediach społecznościowych wizerunku funkcjonariuszy publicznych i urzędników państwowych (samorządowych) w czasie wykonywania przez nich czynności służbowych?
Mecenas Małgorzata Gradek-Lewandowska: Wizerunek każdej osoby jest chroniony zarówno na podstawie przepisów kodeksu cywilnego jako dobro osobiste człowieka jak i na podstawie przepisów prawa autorskiego.
Prawo autorskie wprowadza zasadę, że rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby, której wizerunek jest rozpowszechniany. Zezwolenie nie jest wymagane w 3 przypadkach, gdy rozpowszechniamy wizerunek:
- osoby, która otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie a osoba ta nie zastrzegła, że na korzystanie z jej wizerunku potrzebna jest odrębna zgoda,
- osoby stanowiącej jedynie szczegół całości, gdy jej wizerunek został uwieczniony np. podczas zgromadzenia, imprezy publicznej lub jako część krajobrazu
- osoby powszechnie znanej, jeżeli jej wizerunek został uwieczniony w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych czy zawodowych.
Ten ostatni wyjątek (z art. 81 ust. 2 pkt 1 ustawy o prawie autorskim) przywołuje się w związku z publikacją zdjęć funkcjonariuszy czy urzędników. Trzeba jednak pamiętać, że dla skorzystania z tego wyjątku, funkcjonariusz publiczny lub urzędnik państwowy
- musi być osobą powszechnie znaną,
- a jego wizerunek musi zostać uwieczniony w ramach wykonywanej przez niego funkcji.
Problematyczne jest pojęcie osoby „powszechnie znanej” czy „powszechnej znajomości” tej osoby, zwłaszcza w kontekście funkcjonariuszy policji czy straży miejskiej. W większości przypadków, gdy publikowane są nagrania z interwencji, policjanci czy strażnicy, mimo pełnienia funkcji zawodowej nie są osobami powszechnie znanymi. Fakt, że funkcjonariusz wykonuje zadania publiczne nie powoduje automatycznie, że taka osoba staje się osobą powszechnie znaną. Zatem każdy przypadek „powszechnej znajomości” osoby powinien być oceniany indywidulanie. Warto zwrócić uwagę na orzeczenie Sądu Najwyższego z 20 lipca 2007 r. (I CSK 134/07) który wskazuje, że „określenie «grono osób powszechnie znanych», obejmuje osoby, które wprost lub w sposób dorozumiany godzą się na podawanie do publicznej wiadomości wiedzy o swoim życiu.
